Nautilus — ,

Gemeentelijk monument Nautilus ligt aan de rand van het park de Oude Plantage en direct aan het water van de Maas. Het is één van de twee locaties van roeivereniging Nautilus. De locatie biedt de mogelijkheid te roeien op een (drukke) getijde rivier. Het monument heeft nog steeds dezelfde functie als waar het in 1924 voor gebouwd is met een botenloods, sociëteitsruimte en kleedruimtes. In de botenloods wordt – naast een aantal moderne boten – een monumentale vloot gekoesterd waarvan een deel nog regelmatig wordt gebruikt.

Ondanks alle nostalgie en kwaliteiten van het ontwerp van architect Van der Kloot Meijburg (1875-1961) zijn er veel uitdagingen en problemen waarvoor er door de vereniging contact is gelegd met Stadsherstel Rotterdam. Er is veel achterstallig onderhoud en voorzieningen (zoals de kleedkamers) zijn mede daardoor in een matige staat. Dit maakt de locatie minder aantrekkelijk voor de leden. Naast de beperkte financiële middelen is er een andere oorzaak voor de slechte staat: het monument staat buitendijks en meerdere keren per jaar komt het water van de Maas dusdanig hoog dat de kruipruimtes onder lopen. Soms (de laatste jaren zelfs enkele keren per jaar) komt het water zo hoog dat het hele monument onder water komt te staan. Dit is niet alleen schadelijk voor gevels, wanden en vloeren, maar zorgt ook voor twijfel over investeren in groot onderhoud/restauratie. Tijdens of vlak na de werkzaamheden kan de boel immers weer onderlopen.

Samen met Nautilus en de gemeente Rotterdam verkennen wij op welke wijze dit monument gered kan worden en of Stadsherstel Rotterdam het eigendom kan overnemen. Door een combinatie te maken met het naastgelegen pand en deze te slopen ten behoeve van een aanbouw met een waterkerende functie, kan een deel van het waterprobleem worden opgelost. Ook verbetert dit de financiële haalbaarheid van de opgave doordat er een verbinding kan worden gemaakt met de verdieping van het monument zodat er een café-restaurant kan worden gerealiseerd samen met de aanbouw. Hierover zijn positieve verkennende gesprekken gevoerd met de exploitant van de tijdelijke horecavoorziening De Maaskantine.

Daarmee is echter het waterprobleem nog niet opgelost. Aan de westzijde kan het water over een grote oeverlengte nog steeds de Plantagelaan overstromen bij hoge waterstanden en het monument onder water zetten. De gemeente Rotterdam heeft in 2024 onderzoek gedaan naar het ophogen van de oever aan deze zijde, maar het is nog zeer onzeker of dit financieel haalbaar is.  Ook geeft dit beperkingen wat betreft het zicht en de aansluiting op het water. Als alternatief wordt er verkend om het monument op te vijzelen waardoor het verhoogd komt te liggen. Het water kan het monument dan niet meer aantasten. Naast de technische haalbaarheid speelt ook hierbij een financiële uitdaging. Het project bevindt zich nog in de fase van haalbaarheidsonderzoek.